KTÜ’lü kadın akademisyen nükleer fizik alanındaki çalışmalarıyla adından söz ettiriyor

TRABZON (AA) – Annesinin isteğiyle “nükleer enerji mühendisi” olma hayalini askıya alan Duran, Balıkesir Üniversitesi Fizik Öğretmenliği Bölümü’nden mezun oldu.

3 yıl sınıf öğretmenliği yapan daha sonra fizik öğretmeni olarak çalışmaya devam eden Duran hayallerinden vazgeçmedi. Duran, Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Nükleer Fizik Ana Bilim Dalı’nda yüksek lisans yaptı.

Aynı alanda KTÜ’de 2013 yılında doktorasını tamamlayan Duran, akademik alanda yaptığı projelerle adından söz ettirmeye başladı.

Nükleer fizik alanında özellikle radyoaktivite ölçülmesi üzerine çalışan Duran, Orta ve Doğu Karadeniz’deki kaplıcalarda ve çevresindeki radyoaktivite düzeyinin belirlenmesi, Düzce ve çevresinde kaplıcalarda türleri üzerinde gama radyasyonu soğurma özelliklerinin incelenmesi, deprem bölgesindeki termal sularda radon gazı seviyelerinin ölçümü gibi sahada da aktif bilimsel çalışmalarda yer aldı.

Türkiye’de sanayicilerin ihtiyacına yönelik, nötron radyasyonuna karşı zırhlama malzemesi de geliştiren Duran, bu sayede KTÜ bünyesinde TÜBİTAK 1505-Üniversite Sanayi İşbirliği Programını tamamlamış ilk bilim kadını unvanını Mart 2022’de elde etti.

“Projelerimi hayata geçirebilecek çalışma ortamındayım”

Geliştirdiği projelerle adından söz ettiren ve gençlere de örnek olan Dr. Öğretim Üyesi Selcen Uzun Duran, AA muhabirine, sınıf öğretmeni olarak göreve başlamasına rağmen fizikten kopmayarak yüksek lisans ve doktora yoluyla hayallerine kavuştuğunu söyledi.

Şu anda projelerini hayata geçirebilecek çalışma ortamında olduğunu belirten Duran, “Doktora çalışmamı tamamladıktan sonra Orta Doğu Teknik Üniversitesinde Prof. Dr. Bilge Demirköz hocamla araştırmalarda bulunmak üzere 1 yıl tam zamanlı çalıştım.” dedi.

Duran, bu kapsamda da Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından desteklenen, Savunma Sanayi Başkanlığının müşteri kurum olduğu “Parçacık Radyasyonu Testleri Oluşturma Laboratuvarı Projesi”nde araştırmacı olarak çalıştığına dikkati çekerek, şöyle devam etti:

“2016-2017 yılları arasında ODTÜ-İVME-R Saçılmalı Demet Hattı’nın kurulumunda doktora sonrası araştırmacı olarak çalışmalarda bulundum. ODTÜ-İVME-R Saçılmalı Demet Hattı, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından desteklenen ve Savunma Sanayi Başkanlığının müşteri kurum olduğu ‘Parçacık Radyasyonu Testleri Oluşturma Laboratuvarı Projesi’ kapsamında Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu Proton Hızlandırıcı Tesisi’nde uzay uygulamalarına yönelik ‘Tekil Olay Etkileri’nin incelenmesi ve radyasyon testlerinin yapılabilmesi için, Türkiye’nin uzay yol haritası ve stratejik planları ile uyumlu olarak İMECE Uydusu Geliştirme Programı altında ürün odaklı tanımlanan proje kapsamında kurulmuştur.”

“Projeyi tamamen yerli imkanlarla başarıyla tamamladık”

Bilimsel ve akademik çalışmaların yanı sıra TÜBİTAK 1505-Üniversite Sanayi İşbirliği Destek Programı kapsamında Türkiye’de sanayicilerin ihtiyacına yönelik, nötron radyasyonuna karşı zırhlama malzemesi de geliştirdiğini anlatan Duran, şunları kaydetti:

“Doktora sonrası araştırmacı olarak çalışırken, nötronların zırhlanması çalışmaları gündeme gelmiştir. İstenilen özellikte malzemeyi üretebilmek amacıyla linac, siklotron, radyoterapi, x-ışını gibi sistemler için nötron ve gama zırh malzemesi üreten MODEDOOR firması ile yüksek zırhlama özelliğine sahip polimer tabanlı zırh malzemelerin üretilmesi fikri gündeme gelmiş, bu fikir projelendirilmiş ve 1505 TEYDEP Projesi kapsamında desteklenmiştir.”

Duran, projenin önemine dikkati çekerek, “Bu proje üniversitemizdeki temel bilimlerden ilk üniversite-sanayi işbirliği projesidir. Bir de KTÜ’de bir kadın akademisyenin üniversite sanayi kapsamında ilk aldığı proje oldu. Bundan ötürü mutluyum. Bu şekilde projeyi tamamen yerli imkanlarla başarıyla tamamladık.” diye konuştu.

Türk Patent ve Marka Kurumuna patent başvurusu yaptıklarını belirten Duran, “Şu anda yurt dışı patentine de başvurumuz tamamlandı. Firma bundan çok mutlu çünkü proje firmanın Avrupa pazarına da açılma şansı oldu.” dedi.

Dr. Öğretim Üyesi Selcen Uzun Duran, gençlere hayallerinin peşinden koşmaları tavsiyesinde bulunarak, “Gençlere örnek olabiliyorsam ne mutlu bana.” ifadesini kullandı.

Muhabir: Meltem Yılmaz Karakurum

www.eskisehirmanset.com